المپیک برای همه یادآور رویدادی ورزشی با کلی ورزشکار رشتههای مختلف است که تیمی یا انفرادی رخ به رخ و شانه به شانه هم رقابت میکنند برای رسیدن به آرزویشان. آرزویی به بزرگی ایستادن روی سکوی نخست و انداختن مدال خوش رنگ طلا به گردنشان.
المپیک حالا انگار میخواهد برای اولین بار عرصه رقابت در این میدان بزرگ را برای گروهی باز کند که ورزشکار نیستند و گیمرهای حرفهایاند در دنیای جذاب و پرهیجان بازیها.
در تابستان سال 97 تعدادی از گیمرهای حرفهای، نمایندگان کمیته بینالمللی المپیک و انجمن جهانی فدراسیونهای بینالمللی ورزشی (Global Association of International Sports Federations)، در موزه المپیک شهر لوزان سوئیس دور هم جمع شدند تا درباره حضور یا عدم حضور بازیهای ویدیویی در بازیهای المپیک با یکدیگر گفتوگو کنند.
بعد از همه چانهزنیها به این سوال بزرگ رسیدندکه آیا بازیهای ویدیویی میتوانند بهعنوان یک رشته ورزشی در میان ورزشهای المپیک جایی برای خود باز کنند؟
شاید المپیک ژاپن
مدیر کمیته بینالمللی المپیک خیلی زود مخالفتش را با این اتفاق اعلام کرد که به نظرش روح ورزشهای الکترونیکی و خشن بودن بازیهای ویدئویی، درتضاد با «قوانین و ارزشهای ورزشی المپیک» بود. توماس باخ خیلی صریح گفت که آنها دنبال ترویج بازیهای خشن و تبعیضآمیز نیستند. بلکه به دنبال ترویج صلح را میان مردم هستند و بازیهایی که در آنها خشونت، انفجار و کشتن وجود دارد با این سیاست همسو نیست.
حضور ورزشهای الکترونیک در المپیک علاوه بر توماس باخ مدیرکمیته بین المللی المپیک، مخالفان دیگری هم داشت. چرا که به اعتقادشان این ورزش ها صرفا وجه سرگرمی دارند و نمیتوان آنها را ورزش به حساب آورد. علیرغم مخالفتها گمانهزنیها درباره اینکه بازیهای ویدیویی برای اولین بار، وارد یک رویداد جهانی در حدو اندازه المپیک شوند، پررنگتر شد.
از گوشه و کنار خبرهایی از احتمال برگزاری تورنمنت رقابتی بازیهای ویدیویی در بازیهای المپیک سال ۲۰۲۴ در پاریس به گوش رسید. از سویی نزدیکی زمان برگزاری المپیک2020 ژاپن، وسوسه این فکر که میشود ورزشهای الکترونیک را به صورت امتحانی وارد المپیک 2020 کند، ذهنها را درگیر خود کرد.
اگر سروکله ویروس کرونا پیدا نشده بود، الان همه ورزشکاران جهان در تب و تاب آمادگی برای حضور در این رویداد بودند، اما کرونا المپیک ژاپن را به سال 2021 موکول کرد. این تأخیر در برگزاری فرصتی برای تأمل بیشتر در مورد رشتههایی که میشود در المپیک حضور داشته باشند، فراهم کرده است.
جایزهای بزرگ برای استودیوهای بازیسازی
کمیته بینالمللی المپیک دنبال محبوب کردن این رویداد جهانی در بین جوانان است. برای این منظور، در حال معرفی رشتههای جدید مانند اسکیت بورد، موجسواری و کوهنوردی است. اما این سؤال مطرح است که چرا نباید تیمهای ملی در قالب بازیهای ویدئویی با هم رقابت کنند؟ ورزشهای الکترونیک از بسیاری از ورزشهای سنتی المپیک مانندکرلینگ یا درساژ پرطرفدارتر هستند. طبق آمارها تنها 28 درصد از پسران 16 تا 19 ساله در بریتانیا مسابقات زنده ورزشهای سنتی را دنبال میکنند؛ درحالیکه 57 درصد از آنها بازیکن بازیهای ویدئویی هستند.
ممکن است این موضوع مطرح شود که ورزشهای الکترونیک برای قرار گرفتن در دستهبندی ورزشها مناسب نیستند. بسیاری از والدینی که فرزندان باهوش نوجوانشان زمان زیادی از روز را به بازی کردن میپردازند، در گروه موافقان این موضوع قرار میگیرند.
برخی از منتقدان به جنبههای اخلاقی ورزشهای الکترونیک اشاره میکنند. از نظر آنها بازیهای ویدئویی اعتیادآور و خشن هستند. همچنین برخی از منتقدان معتقدندکه بازیهای ویدئویی تجاری هستند و عموما متعلق به یک شرکت خصوصی.
به نظر میرسد این استدلالها بهقدر کافی برای مخالفت با حضور ورزشهای الکترونیک در المپیک قانعکننده نباشد. در مورد اعتیادآوربودن بازیهای ویدئویی نیز در بین پزشکان اختلافنظر وجود دارد؛ مانند وجود پیوند علی و معلولی بین بازی و خشونت.
این تصور که ورزشهایی که ماهیت جنگی دارند، نباید هیچ جایگاهی در المپیک داشته باشند، با تاریخ ورزشهای المپیک تناقض دارد. مثل پرتاب نیزه و کشتی که سابقه حضور طولانی در المپیک دارند و هنوز هم هستند. پنج ضلعی مدرن که شامل تیراندازی و شمشیربازی است، برای آموزش سربازان طراحی شده است. ضرب و شتم خیالی در بازیهای ویدئویی نمیتواند با آسیب واقعی ناشی از بوکس مقایسه شود. طرفداران ورزشهای الکترونیک برخلاف ورزشهای سنتی مثل فوتبال و هاکی شورشهای خیابانی ندارند که موجب اذیت شهروندان شوند. در مورد این واقعیت که ورزش الکترونیکی متعلق به شرکتها هستند هم اشکال خاصی وجود ندارد.
المپیک در حال حاضر میلیاردها میلیارد دلار از حق پخش و اسپانسرینگ درآمدزایی میکند. فشار تجاری میتواند سرگرمی زندهتری را ایجاد کند. داشتن یک بازی ویدئویی برای المپیک مثل یک جایزه بزرگ برای استودیوهای بازیسازی خواهد بود. شرکتها میتوانند در راستای دستورالعملی برای ایجاد سرگرمی، بازیهایی متناسب با المپیک را طراحی کنند.کسانی هم که علاقهای به آن ندارند، همچنان میتوانند ماراتنهای پیادهروی 20 هزار متری را تماشا کنند.
المپیک میتواند ورزشهای الکترونیک را بهصورت امتحانی وارد المپیک 2021 کند و اگر این آزمایش شکست خورد، آن را از فهرست رشتههای سال 2024 حذف کند. همانطور که قبلاً این آزمایش را برای ورزشهایی مانند طنابکشی و کروکت انجام داده است.
مطلب بالا برگرفته از مقاله Luca D’Urbino در نشریه The Economist است که در تاریخ 27 ژوئن 2020 منتشر شده است. برای مطالعه گزارش اصلی میتوانید به سایت زیر رجوع کنید: