لهستان در سالهای اخیر ثابت کرده است که مرکز پررونقی برای صنعت بازی است. به دلیل موفقیت برخی بازی‌ها و رویدادها، شرکت‌های سازنده بازی مستقل متعددی نیز در این کشور به وجود آمده‌اند. از نظر توسعه‌دهندگان اصلی بازی، لهستان یکی از رقبای قدرتمند در حوزه تولید بازی است. آنچه در ادامه می‌آید، توسط خانم مهشید شهیدی، پژوهشگر همکار دایرک ترجمه و بررسی شده است.
CD Projekt Red [1]– یکی از شرکت‌های فعال در این کشور است که بخشی که مسئولیت توسعه بازیهای اصلی را بر عهده دارد، در سال ۲۰۰۲ برای انتشار بازی [۲]The Witcher راه‌اندازی شد.
با انتشار The Witcher 3 در سال ۲۰۱۵، درآمد آنها تقریباً شش برابر شد. از آن زمان، این شرکت یک بازی ویدئویی نقش‌آفرینی اکشن با نام Cyberpunk 2077 منتشر کرده است. ساخت این اثر نزدیک به ۹ سال طول کشید و با سه سال تأخیر در تاریخ عرضه، سرانجام در ۱۰ دسامبر ۲۰۲۰ برای طرف‌داران ارائه شد. در پایان در سال ۲۰۲۰، این شرکت نزدیک به ۱۴ میلیون نسخه Cyberpunk 2077 [3]در سراسر جهان فروخت.
از سوی دیگر تعداد بازیکنان لهستانی نیز از سال ۲۰۱۷ افزایش پیوسته‌ای داشته است. مشخصات بازی‌کنندگان معمولی از پسران نوجوان به گروهی از بزرگسالان ۲۰ و ۳۰ساله با تعادل جنسیتی تبدیل شده است. اکثر مردم چندین بار در هفته بازی می‌کنند.
از سوی دیگر بخش مهمی از بازار بازی در این کشور مربوط به ورزش‌های الکترونیکی است، بازیهای ویدئویی رقابتی، معمولاً به شکل رقابت‌های سازماندهی شده بین بازیکنان حرفه‌ای سامان‌دهی می‌شوند. اکثر طرف‌داران ورزش‌های الکترونیکی لهستان بین ۲۰ تا ۲۹ سال سن دارند و از هر پنج علاقه‌مند به ورزش‌های الکترونیکی یک نفر دارای تحصیلات عالی است. اکثر طرف‌داران ورزش‌های الکترونیکی هر از چند گاهی استریم‌های بازی را تماشا می‌کنند. به‌طورکلی، استریم یوتیوب محبوب‌ترین پلتفرم برای تماشای محتوای مرتبط با ورزش‌های الکترونیکی است. در مجموع پیش‌بینی می‌شود این صنعت آینده درخشانی در کشور لهستان داشته باشد.
در ادامه به برخی از آمارهای منتشر شده در خصوص این کشور اشاره می‌شود:
- وضعیت سازندگان و ناشران بازی در لهستان
در آگوست ۲۰۲۱، حدود ۴۷۰ سازنده و ناشر بازی در لهستان فعال بودند.
- شاغلان در صنعت بازی در لهستان
در صنعت بازی لهستان ۱۲۱۱۰ نفر در بخش تولید بازی کار می‌کنند. ۲۵% شاغلان این حوزه زنان هستند، لهستان از نظر حضور زنان در رتبه بالایی قرار دارد. با درنظرگرفتن تعداد کارمندان، در اروپا صنعت بازی لهستانی تنها در مقایسه با بریتانیا و بسته به برخی منابع از صنعت فرانسه کوچک‌تر است. در این حوزه همچنین بیش از ۲۴% رشد سالانه (بیش از ۸% از کل اشتغال) دیده می‌شود. علی‌رغم این واقعیت که اوکراین و اخیراً بلاروس همچنان دو مقصد محبوب هستند که از آنجا کارمندان جدید به لهستان می‌آیند، اما لهستان در سالهای اخیر شروع به جذب استعدادهای جدید برای این صنعت درحال‌توسعه از هر نقطه در جهان کرده است.
• درآمد صنعت بازی در لهستان
این بخش رشد ثابتی را ثبت کرده است. بااین‌حال، مشاهده این روند به دلیل نوسانات درآمد CD Projekt SA مربوط به چرخه انتشار آنها همیشه دشوار است. اما رشد سال‌به‌سال صنعت بازی در لهستان در سطح نزدیک به ۳۰ درصد در سه سال گذشته بوده است و حتی در سال ۲۰۲۰ شتاب بیشتری گرفته است. به‌طورکلی، به نظر می‌رسد سال ۲۰۲۰ از نظر مالی برای تولیدکنندگان بازی لهستانی پایان نسبتاً خوبی داشته است. در میان شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ورشو و به‌صورت عمومی ۷۳ درصد با انتشار گزارش‌های مالی خود افزایش درآمد را گزارش کرده‌اند و میزان درآمد این صنعت از ۴۷۹ میلیون در سال ۲۰۱۹ به ۹۶۹ میلیون در سال ۲۰۲۰ رسیده است.
- ساختار اشتغال و صادرات
در سالهای گذشته، تعداد زیادی از استودیوها که قبلاً کم‌تر از ۱۶ کارمند داشتند، در حال حاضر در حال افزایش به ۱۷ تا ۴۰ نفر هستند و بیشترین سهم را در ۲۰۰۰ موقعیت جدید در این صنعت دارند. با وجود تغییرات مداوم در این صنعت، تعداد روبه‌رشدی از استودیوها مدیریت می‌شوند. تعداد ۶۴ شرکت که نماینده بخش بازی هستند، در فهرست بورس ورشو قرار دارند که شامل ۱۷ شرکت در بازار اصلی خریدوفروش و ۴۷ شرکت در بازار جدید است که در مقایسه با تنها ۴۴ کارگاه بر اساس گزارش سال ۲۰۲۰، تغییر بزرگی است.
آمریکا مقصد اصلی صادرات بازی لهستان است و نیمی از بازیهای لهستانی در آنجا فروخته شده و درآمدزایی می‌کنند. فروش آمریکا تنها اندکی بیشتر از رشد برای دومین بازار بزرگ، یعنی اروپا است که در درجه اول به‌عنوان اتحادیه اروپا شناخته می‌شود و در اینجا به طور عمده آلمان، انگلستان و فرانسه.
صادرات به تمام بازارهای آسیایی تنها کمی بیش از ۱۰ % کل است و چین بیشترین سهم را دارد. درعین‌حال، ژاپن و کره (سومین و چهارمین بازارهای بزرگ جهان) سهم نسبتاً کمی دارند. تمام گزارش‌های اخیر در مورد بازیهای جهانی چین را بزرگ‌ترین بازار نشان می‌دهد. در مجموع برای لهستان به‌عنوان یک صادرکننده، بازارهای باز و جهانی شده که به‌عنوان واردکنندگان بزرگ بازی عمل می‌کنند، مقصد کلیدی باقی خواهند ماند.
صادرات به تمام بازارهای آسیایی تنها کمی بیش از ۱۰ درصد از کل صادرات را تشکیل می‌دهد و چین بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است. در مجموع صادرات نزدیک به ۹۶ % درآمد صنعت بازی لهستان را تشکیل می‌دهد.
- رشد ناشران جهانی از لهستان
ناشران نوظهور جهانی یکی از محرک‌های کلیدی تغییر در صنعت بازی لهستان هستند که نشان‌دهنده بلوغ روبه‌رشد این بخش است. قبل از سال ۲۰۱۶ تعداد کمی از آنها وجود داشتند و در سال ۲۰۲۰ تعداد آنها به ۴۴ افزایش‌یافته است.
- آموزش بازی در لهستان
بخش آموزش در سیستم آموزش عالی لهستان نسبتاً جوان است؛ و در مجموع می‌توان گفت نیاز به ایجاد روابط محکم‌تر با این صنعت دارد. به‌طورکلی وجود برنامه‌نویسان عالی در لهستان یکی از عوامل موفقیت صنعت در این کشور است. در طول ۱۰ سال گذشته، آموزش در این حوزه به طور قابل‌توجهی غنی شده است.
دانشگاه‌های لهستان ۷۱ دوره آموزشی مرتبط با بازی‌ها ارائه می‌دهند. تقریباً نیمی از این دوره‌ها، یعنی ۳۰ درس، برای برنامه‌نویسان است. بااین‌حال، در حال حاضر ۲۴ دوره هنری وجود دارد. نه درس عمدتاً بر آموزش طراحان تمرکز دارند. دوره‌های بیشتر بر مطالعات بازی، طراحی روایی و… تمرکز دارند. این پیشنهاد آموزشی توسط ۵۶ دانشگاه ارائه شده است که از این تعداد ۳۲ دانشگاه دولتی و ۲۴ دانشگاه خصوصی هستند. این بدان معنی است که برای مثال، تقریباً یک‌چهارم دانشگاه‌های دولتی حداقل یک برنامه آموزشی مرتبط با بازی‌ها ارائه می‌دهند. این بخش هنوز هم به طور قابل‌توجهی در حال گسترش است و رشد ۳ تا ۵ دوره جدید هنوز هم سالانه مشاهده می‌شود.
- بازار بازی در لهستان
Euromonitor International بازار بازیهای لهستانی را ۹۲۴٫۲ میلیون دلار در سال ۲۰۲۰ ارزیابی می‌کند و آن را در رتبه ۱۹ جهان قرار می‌دهد. رشد بازار این کشور سالانه ۱۷ درصد نسبت به بازارهای غربی بیشتر است. کل ارزش بازار مصرف‌کنندگان لهستانی احتمالاً در سال ۲۰۲۲ به ۱۲۱۷٫۶ میلیون دلار خواهد رسید. تغییر در بازار به دو فرایند کاملاً متضاد وابسته است:
- بازار بازیهای فیزیکی سالانه ۲٫۳ درصد کاهش می‌یابد.
- بازار دیجیتال در سال ۲۰ درصد رشد می‌کند.
داده‌های Euromonitor نشان می‌دهد که در بازار کنسول‌های ثابت Sony PlayStation 56.9٪ از بازار لهستان را در اختیار دارد، درحالی‌که سهم مایکروسافت Xbox 33.5٪ است.
برآوردهای Newzoo تا حدودی متفاوت به نظر می‌رسند. باارزش بازار مصرف ۷۹۲ میلیون دلار در سال ۲۰۲۰، لهستان جایگاه بیست و چهارم را در سطح جهانی دارد.
- وضعیت بازی‌کنندگان در لهستان
آمارهای منتشر شده از سوی Newzoo نشان می‌دهد که ۴۹ درصد از بازی‌کنندگان را زنان تشکیل می‌دهند.
- رشد بازیهای ترسناک در لهستان
چندین سال است که هیچ رتبه‌بندی از بازیهای ترسناک بدون حداقل ۲ تا ۳ اثر لهستانی انجام نشده است. شرکت‌های لهستانی طیف گسترده‌ای از بازیهای ترسناک را توسعه می‌دهند که می‌توان آنها را به طرق مختلف دسته‌بندی کرد. بازیهای مانند [۴]Darkwood که در بزرگ‌ترین نمایش‌های ایکس‌باکس حضور دارند در زمره این آثار هستند.
[۱] یک توسعه‌دهنده، ناشر و توزیع‌کننده بازیهای ویدیویی لهستانی است که در ورشو واقع شده است، که در می ۱۹۹۴ توسط Marcin Iwiński و Michał Kiciński تأسیس شد Iwiński و Kiciński در ابتدا به عنوان توزیع کننده بازی های ویدیویی خارجی برای بازار داخلی فعالیت می کردند و خرده فروش بازی های ویدیویی بودند. این شرکت با ترجمه بازیهای ویدیویی اصلی به زبان لهستانی شروع کردند.
[۲] یک بازی اکشن نقش آفرینی است که در سال ۲۰۰۷ توسط CD Projekt Red برای مایکروسافت ویندوز و CD Projekt بر روی OS X ساخته شد. این بازی بر اساس رمان فانتزی The Witcher توسط نویسنده لهستانی Andrzej ساخته شده است.
[۳] یک بازی ویدئویی در سبک اکشن نقش آفرینی است که توسط CD Projekt Red توسعه یافته و توسط CD Projekt منتشر شده است. داستان در Night City اتفاق می‌افتد، دنیایی باز که در دنیای Cyberpunk اتفاق می‌افتد. این بازی توسط تیمی متشکل از ۵۰۰ نفر ساخته شده است.
[۴] Darkwood یک بازی ویدئویی ترسناک است که توسط استودیو Acid Wizard ساخته شده است. این بازی برای اولین بار از طریق Steam Early Access منتشر شد. بازی در یک جنگل تاریک مرموز در جایی در جمهوری خلق لهستان یا به گفته سازندگان، منطقه دیگری از بلوک شوروی که در آن شخصیت های اصلی به دام افتاده اند، می گذرد.
