مقدمه
صنعت بازی‌های ویدئویی امروز یکی از پویاترین و پرتحول‌ترین شاخه‌های سرگرمی دیجیتال است. تغییر مداوم مدل‌های کسب درآمد، گسترش روش‌های پرداخت و دگرگونی رفتار بازیکنان، باعث شده ناشران و توسعه‌دهندگان برای موفقیت بیش از هر زمان نیازمند درک عمیق‌تری از این بازار باشند. گزارش اخیر بنیاد ملی بازی‌ها با همکاری Newzoo و Tebex تصویری روشن از روندهای بازار جهانی تا سال ۲۰۲۵ ارائه می‌دهد؛ بازاری که ارزش آن به ۱۸۸.۹ میلیارد دلار خواهد رسید و نزدیک به نیمی از این درآمد تنها در آمریکای شمالی و اروپا رقم می‌خورد.
با این حال، رشد بازیکنان جدید در بازارهای بالغ کاهش یافته و دیگر نمی‌توان صرفاً با جذب کاربر تازه انتظار جهش درآمد داشت. استراتژی اصلی آینده، تمرکز بر افزایش ارزش بازیکنان موجود از طریق تعامل بیشتر، وفاداری پایدار و تجربه پرداخت هوشمندانه‌تر خواهد بود.
مدل‌های درآمدی هر پلتفرم، مسیر خاص خود را دارد
منبع: گزارش‌ها و پیش‌بینی‌های بازار بازی نیوزو می ۲۰۲۵
بازی‌های موبایلی
بازی‌های موبایلی تقریباً به طور کامل متکی به خریدهای درون‌بازی هستند؛ ۹۸ درصد درآمد این بخش از میکروتراکنش‌ها حاصل می‌شود و سهم فروش بازی‌های پریمیوم تنها دو درصد است. این یعنی بازیکنان موبایلی بیش از هر چیز به سراغ ارز درون‌بازی، آیتم‌های تزئینی، اسکین‌ها، بسته‌های نبرد و اشتراک‌ها می‌روند.
کنسول‌ها
کنسول‌ها همچنان پایگاه اصلی فروش بازی‌های پریمیوم هستند. بیش از نیمی از درآمد این پلتفرم از خرید کامل بازی‌ها به دست می‌آید، هرچند سهم میکروتراکنش‌ها (۳۰ درصد) و اشتراک‌ها (۱۵ درصد) نیز به سرعت رو به افزایش است. DLCها سهم بسیار اندکی دارند (۴ درصد)، اما بازی‌های ورزشی و عناوین بزرگی مانند Call of Duty و EA Sports FC همچنان جریان اصلی درآمد در این بخش محسوب می‌شوند.
رایانه‌های شخصی (PC)
رایانه‌های شخصی (PC) اما بازاری متوازن‌تر دارد. حدود ۴۲ درصد درآمد از فروش مستقیم بازی‌ها و ۴۹ درصد از خریدهای درون‌بازی تأمین می‌شود. DLC نیز ۹ درصد را در اختیار دارد. این تعادل نشان می‌دهد که PC برخلاف موبایل و کنسول، هم برای ناشران پریمیوم و هم برای توسعه‌دهندگان مدل‌های آزاد، فضایی سودآور فراهم کرده است.
روش‌های پرداخت؛ از کارت تا کریپتو
روش‌های پرداخت نیز به سرعت در حال متنوع شدن هستند. کارت‌های بانکی همچنان پرحجم‌ترین و غالب‌ترین روش پرداخت محسوب می‌شوند، اما کیف پول‌های دیجیتال مانند PayPal و Apple Pay سهم بیشتری به‌ویژه در بازارهای آسیایی و نوظهور پیدا کرده‌اند.
در غرب، روندهای جدیدتری در حال شکل‌گیری است. روش BNPL (خرید الان، پرداخت بعداً) با وجود سهم پایین، میانگین ارزش تراکنش (ATV) بالاتری نسبت به کارت‌ها دارد و احساس توانایی خرید بیشتری به بازیکنان می‌دهد. رمزارزها نیز با اینکه سهم اندکی از تراکنش‌ها را تشکیل می‌دهند، اما بالاترین ارزش هر تراکنش را ثبت کرده‌اند. این روش‌ها بیشتر در میان بازیکنان خاص و دیجیتال‌محور رایج است و می‌تواند در آینده جایگاه مهم‌تری پیدا کند. در بازارهایی مانند آمریکای لاتین و آسیا، روش‌هایی همچون پرداخت نقدی (OTC) یا انتقال مستقیم حساب به حساب (A2A) همچنان نقشی کلیدی دارند؛ برای مثال، Pix در برزیل یا Gcash در فیلیپین.
بازیکنان چه کسانی هستند و چرا خرج می‌کنند؟
منبع:مطالعه جهانی بازیکنان نیوزو ۲۰۲۵ پرداخت‌کنندگان آمریکای شمالی (n = 2,794) اروپا (n = 10,713)
بازیکنان پرداخت‌کننده در آمریکا به‌طور میانگین سالانه ۳۲۴.۹ دلار هزینه می‌کنند؛ آنها بیشتر در بازه سنی ۲۱ تا ۳۵ سال قرار دارند و اغلب درآمد متوسط تا بالا دارند. در اروپا میانگین هزینه بسیار کمتر است (۱۲۵.۴ دلار) و در شرق اروپا حتی به ۵۱.۶ دلار می‌رسد. ترکیب جنسیتی نیز نشان می‌دهد مردان سهم بیشتری در پرداخت دارند (۵۷ درصد در آمریکا و ۵۹ درصد در اروپا).
انگیزه‌های خرج‌کرد بازیکنان بسته به منطقه متفاوت است. در آمریکا، پیشرفت سریع‌تر در بازی، رقابت با دوستان و دسترسی به محتوای انحصاری اصلی‌ترین دلایل هزینه هستند. در اروپا اما تخفیف‌ها، ارزش خرید و اجتناب از تبلیغات اهمیت بیشتری دارند. این تفاوت‌ها بیانگر آن است که بازیکنان به‌دنبال چیزی فراتر از محتوا هستند؛ آنها ارزش، تجربه و شفافیت می‌خواهند.
آینده درآمدزایی در بازی‌ها
مدل‌های مبتنی بر میکروتراکنش و ارزهای مجازی همچنان ستون اصلی درآمد باقی خواهند ماند، اما نقشی فراتر از پول‌سازی پیدا می‌کنند. این ابزارها در حال تبدیل شدن به مکانیسم‌هایی برای وفادارسازی و نگهداشت بازیکن هستند؛ از جمله جوایز وفاداری، محتوای انحصاری یا حتی قابلیت انتقال دارایی‌ها بین بازی‌ها.
از سوی دیگر، بازیکنان بیش از گذشته خواستار شفافیت هستند. مدل‌های مبتنی بر «پرداخت برای برنده‌شدن» دیگر پذیرش گسترده ندارند. آنچه بازیکنان امروز انتظار دارند، تجربه‌ای عادلانه، روان و ارزشمند است؛ تجربه‌ای که دقیقاً بدانند بابت چه چیزی هزینه می‌کنند.
چالش‌های قانونی نیز پیش‌روی ناشران قرار دارد. با تغییر قوانین در اروپا و آمریکا، استودیوها امکان بیشتری برای دور زدن فروشگاه‌های اپل و گوگل و ارائه پرداخت مستقیم دارند، اما این آزادی با پیچیدگی‌های فنی و هزینه‌های عملیاتی همراه است.
جمع‌بندی
صنعت بازی در حال ورود به مرحله‌ای تازه است. دیگر جذب بازیکن جدید به تنهایی کافی نیست؛ رشد واقعی از افزایش ارزش بازیکنان موجود به دست می‌آید. موفقیت در این مسیر نیازمند انتخاب هوشمندانه مدل درآمدی برای هر پلتفرم، ارائه روش‌های پرداخت متنوع و بومی‌سازی‌شده، و پایبندی به شفافیت و ارزش‌آفرینی برای بازیکن است.
آینده صنعت بازی متعلق به استودیوها و ناشرانی خواهد بود که بازیکن‌محور، انعطاف‌پذیر و شفاف عمل کنند؛ کسانی که بتوانند نه تنها درآمد خود را افزایش دهند، بلکه تجربه‌ای پایدار و رضایت‌بخش برای جامعه گیمرها خلق کنند.
متن کامل فارسی را از اینجا مشاهده و دریافت کنید.
متن کامل انگلیسی را از اینجا مشاهده و دریافت کنید.
تهیه و ترجمه: مهدیه رحمانی
