مروری بر فناوری Google Stadia، بازی بدون حد و مرز

“The future of gaming is not a box. It’s a place”

برای شناخت بهتر فناوری جدید شرکت گوگل، ابتدا بهتر است با فناوری Cloud Gaming آشنا شویم.

Cloud چیست؟

Cloud یک اصطلاح کلی برای پردازش‌های رایانه‌ای از راه دور است. در این حالت شما می‌توانید به جای انجام پردازش‌های سنگین بر روی رایانه شخصی خود در ازای پرداخت هزینه‌ای به امکان پردازش رایانه‌ای بر روی هر دستگاه دیگری و در هر مکان دیگری دسترسی داشته باشید. مجموعه‌ای از پردازنده‌های قدرتمند که عملکرد بسیار سریع‌تری از پردازنده‌های رایانه‌های شخصی دارند، داده‌ها را پردازش کرده و درنهایت نتیجه نهایی را به رایانه شخصی شما در منزل منتقل می‌کنند. برای مثال ممکن است شما مجموعه‌ای از عکس‌های خود را بر روی سرور cloud شرکت گوگل یا اپل ذخیره نمایید. همین امر موجب می‌شود که دیگر نیازی به صدها گیگابایت ظرفیت ذخیره برای عکس‌ها و موسیقی‌های منتخب خود بر روی رایانه شخصی‌تان نداشته باشید.

کاربرد Cloud در بازی‌های ویدئویی

تاکنون فناوری  cloud به طرق گوناگونی وارد عرصه بازی‌های ویدئویی شده است اما هم‌چنان نخستین گام‌های خود را طی می‌کند. اولین رقبای عرصه Cloud Gaming در جهان شرکت‌های سازنده Gaikai و OnLive بوده‌اند که در سال‌های 2008 و 2009 راه‌اندازی شدند. اما این دو رقیب به دلیل عدم توسعه زیرساخت‌های مناسب این فناوری نتوانستند مدل کسب‌وکار خود را پایدار نگه داشته و در مقابل رقبای بزرگی چون Xbox و Playstation دوام بیاورند. در حال حاضر رایج‌ترین شکل استفاده از Cloud در بازی‌های ویدئویی، ذخیره بازی در فضای Cloud است که این امکان را برای بازیکن فراهم می‌آورد تا بازی خود را از هرجایی که به پایان رسانده به‌طور آفلاین ذخیره کرده و هر زمان که اتفاقی برای دستگاه کنسول وی بیافتد با جایگزینی کنسول خود می‌تواند بازی خود را از همان مرحله ادامه دهد.

 فناوری Google Stadia

بزرگ‌ترین تحول در فناوری Cloud Gaming در سال 2019 به وقوع خواهد پیوست. سال گذشته شرکت گوگل از فناوری Project Stream خود که نسخه آزمایشی فناوری نوظهور Stadia بود، رونمایی کرد. گوگل با همکاری شرکت Ubisoft این امکان را برای بازیکنان فراهم آورد تا بتوانند بازی Assassin’s Creed Origins را به‌طور مستقیم بر روی مرورگر Google Chrome خود انجام دهند. تمامی فرایند رندرینگ و پردازش بازی از راه دور انجام می‌گرفت و با وجود اینکه مستلزم اینترنت پرسرعت بود اما نتایج مؤثری از خود بر جای گذاشت و با استقبال فراوانی از سوی بازیکنان روبرو شد. شرکت گوگل در سال جاری و در کنفرانس بازی‌سازان (GDC- Game Developers Conference) سال 2019 از فناوری Stadia رونمایی کرد. این فناوری مدعی است که قادر است پیوند جدیدی میان بازی کردن و پخش بازی برقرار سازد.

Google Stadia سرویس پخش بازی شرکت گوگل است که این امکان را برای بازیکن فراهم می‌آورد تا بازی‌های مختلف را بر روی هر دستگاه متصل به اینترنت که در دسترس دارد، انجام دهد. تمامی بازی‌ها در فضای Cloud قرار می‌گیرند و بازیکن فقط با یک کلیک به سرعت بازی را بر روی دستگاه خود اجرا کرده و بازی می‌کند. این دستگاه‌ها می‌تواند لپ‌تاپ، رایانه رومیزی، موبایل، تبلت و یا تلویزیون متصل به انترنت باشد. بازیکن با استفاده از این سیستم قادر خواهد بود که از یک دستگاه به دستگاه دیگری برود بدون اینکه بازی ذخیره‌شده خود را از دست دهد. این بدان معناست که همه‌چیز خیلی سریع و در لحظه و بدون نیاز به زمانی برای دانلود یا به‌روزرسانی روی می‌دهد. اجرای بازی بر روی دستگاه‌های مختلف دیگر نیازی به هیچ سخت‌افزاری نداشته و تنها با استفاده از یک دسته کنترل Stadia که مستقیماً به سرور متصل است و از طریق وای-فای، می‌توان از بازی کردن لذت برد.

Project xCloud رقیب اصلی Google Stadia

تنها شرکت گوگل نیست که به سراغ این فناوری رفته بلکه مایکروسافت نیز کار بر روی پروژه xCloud خود را آغاز کرده است. xCloud نیز همانند Stadia هدف خود را اجرای بازی بر روی هر دستگاهی اعلام نموده است. اما این دو دستگاه به‌طور کامل یکسان عمل نمی‌کنند. Google Stadia طوری طراحی شده است که از طریق مرورگر Chrome قابل اجرا باشد. نسخه آزمایشی Project Stream تنها بر روی رایانه در دسترس بود اما نسخه نهایی آن که Stadia نام گرفته قابلیت اجرا بر روی دستگاه‌های دیگری چون موبایل، تبلت و تلویزیون متصل به اینترنت را نیز دارد. از آنجایی که Stadia از حساب کاربری گوگل افراد استفاده می‌کند، بازیکنان می‌توانند بازی خود بر روی رایانه را متوقف کرده و مجدداً آن را بر روی دستگاه موبایل خود از همانجا شروع کنند. Project xCloud کمی متفاوت از Stadia عمل می‌کند چراکه این فناوری بر پایه زیرساخت‌های کنونی کنسول Xbox ساخته شده و بازیکن را قادر می‌سازد تا به تمام اطلاعاتی که در فضای Cloud ذخیره ساخته بر روی دستگاه‌هایی که برای xCloud استفاده می‌شود و دیگر دستگاه‌های Xbox دسترسی یابد.

فناوری Google Stadia آزادی عمل بسیاری را به مخاطبان خود برای استفاده هر دسته کنترلی که در دسترس دارند می‌دهد. بدین‌نحو که بازیکن برای استفاده از این فناوری مجاز به انتخاب از میان دسته‌های کنترل مختلفی که در خانه دارد از جمله دسته کنترل DualShock 4 پلی‌استیشن 4،  Xbox One و Xbox Adaptive Controller است. استفاده از موس و کیبورد نیز در این فناوری لحاظ شده است. اگر بازیکن مایل به بهره‌گیری از قابلیت‌های ویژه‌ای که در Stadia طراحی شده است باشد می‌تواند از دسته کنترل مخصوص آن استفاده کند. دکمه Google Assistant بر روی این دسته قرار دارد که بازیکن می‌تواند از طریق آن و به‌وسیله میکروفونی که بر روی این دسته قرار دارد در خلال بازی راهنمایی بگیرد. دسته کنترل Stadia قابلیت اتصال به هر پلتفرمی را از طریق وای-فای دارد. Project xCloud عملکرد متفاوت‌تری دارد و بازیکن برای استفاده از آن باید دسته کنترل Xbox One خود را از طریق بلوتوث به دستگاه مورد نظر متصل کرده و بازی را انجام دهد.

سازندگان Stadia مدعی‌اند که با ظهور این فناوری ارتباط طبیعی و همزیستی مسالمت‌آمیزی میان سازندگان بازی، تولیدکنندگان محتوا و بازیکنان برقرار می‌سازد و این کار را به‌وسیله مجموعه‌ای از ابزارهایی که به تقویت و بهبود بازی‌های ویدئویی چه در طول ساخت بازی و چه پس از آن کمک می‌کنند، انجام می‌دهند. بازی‌سازان و ناشران بازی با بهره‌گیری از این فناوری راه آسان‌تری برای در دسترس قرار دادن بازی‌های خود طی خواهند کرد. مثلاً افراد به هنگام تماشای تبلیغ یک بازی بر روی یوتیوب می‌توانند تنها با یک کلیک و بدون نیاز به دانلود بازی و کمتر از 5 ثانیه شروع به انجام آن کنند. اگر یک استریمر در حال انجام بازی مورد علاقه یک فرد باشد، وی می‌تواند به‌راحتی به بازی او بپیوندد. نکته جالب‌تر آنکه افراد به هنگام تماشای بازی یک استریمر می‌توانند به همان نسخه‌ای از بازی که وی در حال انجام است رفته و بازی را درست از همان‌جایی که او قرار دارد، شروع کنند. ویژگی‌هایی نظیر این‌ها تاکنون از سوی شرکت مایکروسافت برای فناوری Project xCloud اعلام نشده اما این شرکت وعده داده است که اطلاعات جزئی‌تری از فناوری خود را در طی ماه‌های آینده معرفی خواهد نمود.

دیگر رقبای Google Stadia

شرکت EA نیز یکی دیگر از رقبای عرصه پخش بازی بر روی هر پلتفرمی است و برنامه‌ریزی نموده که تا سال 2020 فناوری خود را به بازار عرضه کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که رقبای دیگری خارج از صنعت بازی‌های ویدئویی مانند Verizon نیز پروژه‌های امکان‌سنجی راه‌اندازی پخش و اجرای بازی بر روی تمامی پلتفرم‌ها را آغاز نموده‌اند. بنابراین می‌توان ظهور فناوری Cloud Gaming و اجرای بازی بر روی هر پلتفرمی بدون نیاز به کنسول خاصی را آغاز تحولاتی بی‌نظیر در صنعت بازی‌های ویدئویی و دیگر صنایع وابسته دانست.

نقاط ضعف و نگرانی‌ها پیرامون پخش بازی در فضای Cloud

* دسترسی به اطلاعات شخصی کاربران:

پردازش رایانه‌ای در فضای Cloud اغلب با نگرانی‌هایی درباره حفظ حریم خصوصی کاربران و لو رفتن داده‌های آن‌ها همراه است. از آنجایی که تمامی کاربران وارد فضای Cloud شده و اطلاعات خود را ثبت می‌کنند و اغلب شرکت‌های پردازش ابری نیز درآمد اضافه‌ای از فروش داده‌های کاربران به محققان بازار به‌دست می‌آورند، همواره این نگرانی از سوی کاربران برای در اختیار قرار دادن اطلاعات شخصی خود در فضای Cloud وجود دارد.

* وابستگی کامل بازی به اینترنت

درحال‌حاضر برخی از بازی‌هایی که صرفاً به‌طور آنلاین قابل اجرا هستند، درصورت عدم اتصال به اینترنت غیرقابل دسترس خواهند بود درحالی‌که بسیاری از بازی‌های تک‌نفره آفلاین را می‌توان بدون اتصال به اینترنت انجام داد. اگر انجام بازی در فضای Cloud در آینده فراگیر شود هرگونه قطع ارتباط در سرورها حتی اگر تنها برای اجرای عملیات نگهداری باشد موجب قطع ارتباط کامل بازیکن با بازی می‌گردد. در سراسر کشور پهناوری چون ایالات متحده آمریکا نیز اینترنت پرسرعت که لازمه اجرای بازی‌های بر پایه Cloud است هنوز هم آن‌چنان که در کشورهای کوچک و دارای تراکم جمعیتی بالاتر گسترده شده، فراگیر نشده است. بنابر گزارش اخیر کمیسیون ارتباطات فدرال ایالات متحده 24 میلیون خانه در این کشور به اینترنت پرسرعت در منطقه خود دسترسی ندارند. این رقم هر سال در حال کم شدن است اما باز هم این امکان وجود دارد که بر روی طراحی مدل کسب‌وکار اجرای بازی در فضای Cloud مؤثر باشد.

یکی دیگر از بحث‌های پیرامون وابستگی بازی‌های Cloud به اینترنت، بحث ایجاد تأخیر در بازی است. بازی‌ ویدئویی، رسانه‌ای است که نیازمند واکنش‌های سریع و دقیق است به‌نحوی که گاهی تأخیر در خلال انجام بازی به معنای مرگ و زندگی و باخت یا برد بازیکن است. در زمان بازی با دستگاه کنسول یا رایانه، سخت‌افزار خود عهده‎دار پردازش و واکنش لازم به‌هنگام فشار یک دکمه است. اما در حالت پخش بازی در فضای Cloud ابتدا سیگنال دریافت‌شده از دسته کنترل بازیکن برای سرور Cloud ارسال شده و سپس سرور، خروجی نهایی را پردازش کرده و برای بازیکن بازپس می‌فرستد. هریک از این فرایندها در هر هزارم ثانیه اتفاق می‌افتد به‌نحوی که بازیکن از آن اطلاع نمی‌یابد و تنها زمانی متوجه می‌شود که دسته کنترل بازی واکنش مناسب را در بازی نداشته باشد. نسخه آزمایشی شرکت گوگل برای پخش بازی در فضای Cloud با نام Google’s Project System در این بخش عملکرد بدون نقص و قابل قبولی داشته چراکه قطعاً توسط بازیکنانی که به اینترنت پرسرعت دسترسی داشته‌اند مورد آزمایش قرار گفته است و بدین معنا نیست که در صورت فراگیر شدن در بازاری وسیع نیز به همین موفقیت دست خواهد یافت.

یکی از عوامل نویددهنده برای دسترسی به اینترنت پرسرعت در آینده، راه‌اندازی اینترنت 5G است. شرکت‌های ساخت گوشی‌های هوشمند، برنامه‌ریزی برای توسعه فناوری 5G به‌منظور مواجهه با چالش فناوری‌های نوظهوری که نیازمند سرعت، دقت و عدم تأخیر در اجرا هستند را آغاز نموده‌اند. درصورت همراهی دو فناوری 5G و پخش بازی در فضای Cloud با یکدیگر، نگرانی‌ها پیرامون نفوذ پهنای باند و تأخیر در اجرای بازی از بین خواهد رفت.