«دریچه» در نظر دارد در ساختار جدید خود به معرفی مهمترین مقالات علمی که در حوزه بازی‌های دیجیتال به رشته تحریر درآمده است، بپردازد. در این زمینه اگر مایل هستید به تحلیل و بررسی مقالات این حوزه بپردازید، با ایمیل زیر در ارتباط باشید:
Shaghayegh.kolli.91@gmail.com
آوازه بازی‌های دیجیتالی با سرعت زیادی رو به افزایش است. در فنلاند تقریباً تمام کودکان پایه چهارم تا ششم در خانه خود کنسول و دستگاه بازی دارند. در سال 2015، 2/52% افراد ده تا نوزده‌ساله روزانه به بازی‌های دیجیتال می‌پرداختند. طبق آمار 6/81% از افراد حداقل یک‌بار در هفته و تنها 5/1% این گروه سنی به‌هیچ‌وجه بازی‌های دیجیتال انجام نمی‌دادند. اهمیت بازی‌ها در زندگی مردم به روند افزایشی خود ادامه می‌دهد و با افزایش علاقه به بازی‌های دیجیتال، صنعت بازی‌ها نیز با سرعت زیادی رو به رشد است، پیش‌بینی‌های سال 2017 نشان‌دهنده این بود که در سال 2018 درآمد حاصل از این صنعت به بیش از 115 میلیارد دلار خواهد رسید.
فراگیری بازی‌های دیجیتالی و رفتارهای خشونت‌آمیز حاصل از آن همواره موردبحث و جدل بوده و اغلب از تأثیرات منفی آن بر کودکان سخن به میان آمده است. در تحقیقات صورت گرفته معمولاً جنبه خشونت‌آمیز، افسردگی و بیش فعالی در کنار سایر جنبه‌های منفی این بازی‌ها ذکر شده است. علیرغم جنبه‌های منفی بازی‌های دیجیتال، تاریخ طولانی از تأثیرات مثبت آن‌ها وجود دارد. در حال حاضر بازی‌های دیجیتال بیش‌ازپیش به‌عنوان انگیزه‌ای برای یادگیری در مورد محیط پیرامون در نظر گرفته‌شده و توجه مربیان و فرهیختگان را از سراسر دنیا در راستای استفاده آموزشی به خود جلب کرده‌اند. به‌عنوان‌مثال در فنلاند، برنامه تحصیلی برای آموزش پایه و اولیه تأکید بر استفاده از بازی‌های دیجیتالی برای یادگیری در مورد محیط اطراف و همچنین در حوزه تعلیم دارد. مطالعات نشان می‌دهند بازی‌های دیجیتالی محیطی را فراهم می‌آورد که در خلال آن می‌توان مهارت‌های مربوط به حل مسائل، ارتباط، اجتماع، اطلاعات و فناوری‌های ارتباط را در کنار سایر مهارت‌ها پرورش داد، مهارت‌هایی که برای زندگی در دنیای مدرن امروزی لازم است و از آن‌ها به‌عنوان مهارت‌های قرن بیست‌ویک نام برده می‌شود. تحقیق پیش رو با کاوش بر روی دانش‌آموزان به پر کردن شکاف خالی تحقیقات در خصوص یادگیری کودکان در خلال بازی‌های دیجیتالی کمک می‌کند.
سؤالات اساسی این تحقیق عبارت بودند از:
- کودکان چه نوعی از دانش و مهارت‌های آموخته‌شده را از بازی‌های دیجیتالی یاد گرفته‌اند؟
- آیا مهارت‌های یاد گرفته‌شده به مهارت‌های قرن 21 ارتباطی دارد یا نه؟
- کودکان بازی‌های دیجیتالی را در چه زمینه و بستری مفید می‌پنداشتند؟
این مطالعه درواقع حاصل استخراج و ترکیب محورهای اساسی دو گروه از تحقیقات رایج در قرن بیست و یکم می‌باشند:
نتایج تحقیقات در رابطه با یادگیری و بازی‌های دیجیتال؛
بازی‌های دیجیتال تجربیات هیجانی قوی و احساسات مثبتی را در بازیکنان برمی‌انگیزند. و البته محیط امنی را نیز برای روبرویی و مواجهه با احساسات منفی مانند ناکامی، خشم، اضطراب و ناراحتی فراهم می‌آورند، و در تنظیم و تعدیل عواطف کودکان مؤثر است. ازآنجایی‌که بازی‌های چندنفره نیازمند همکاری با سایر بازیکنان است ایجاد و توسعه مهارت‌ها اجتماعی کودکان مانند کار تیمی و مشارکت و تعاون را در پی داشته و می‌توانند مؤثر عمل کنند. تأثیرات مثبت بازی‌های دیجیتال در حوزه یادگیری زبان، علوم شناختی و تربیت‌بدنی نیز موردمطالعه قرار گرفته است. کسانی که بازی‌های دیجیتالی انجام می‌دهند تداوم و اراده‌ی بیشتری در حل معماها و چیستان‌های پیچیده و مشکل دارند. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که بازی‌های ورزشی می‌توانند در یادگیری دانش و مهارت‌های تاکتیکی مؤثر باشند. مطالعات متعددی حاکی از آن است که بازی‌های جدی می‌توانند در ایجاد انگیزه و هیجان در خصوص یادگیری مؤثر باشند و مقدمات لازم برای یادگیری درباره محیط اطراف را برای دانش‌آموزان ایجاد کنند.
مهارت‌های لازم در قرن بیست و یکم؛
در جامعه‌ی دانش‌محور امروز اغلب کارها نیازمند دانش تکنولوژی، مهارت‌های اطلاعاتی، مشارکت در کارهای گروهی هستند. خواسته‌ها و تقاضاهای جدید در زندگی کاری و جنبه‌های دیگر زندگی طرز تفکر انسان‌ها را نیز به اشکال گوناگون تغییر داده است. این تغییرات همچنین فشاری را بر روی مدارس و سیستم آموزشی ایجاد می‌کنند تا برنامه آموزشی را تدوین کنند که مهارت‌های لازم در دنیای آینده را فراهم کند. برخی از محققان و دانشمندان چارچوبی برای شناسایی این مهارت‌ها تعریف کرده‌اند. البته توافق نظری بر سر این مهارت‌ها وجود ندارد چراکه طبیعت و ذات آن‌ها مبهم است و شاید بهتر باشد که در آینده به‌جای اصطلاح مهارت از شایستگی و کفایت در نیازهای آموزشی استفاده گردد که شامل باورها، دانش و گرایش‌ها هست. برخی از محققان این قابلیت‌ها را به زیرگروه‌های اطلاعات، ارتباطات، اخلاق و تأثیرات اجتماعی تقسیم‌بندی می‌کنند.
دانش‌آموزانی که در این پژوهش موردمطالعه قرار گرفتند 20 نفر در مقطع ششم و 21 نفر در مقطع نهم مشغول به تحصیل بودند. به دانش‌آموزان در خصوص تحقیق توضیح داده شد و همچنین به آن‌ها در خصوص اینکه اهدافشان دربازی‌ها، موقعیت‌های سخت دربازی‌ها و حل آن‌ها آموزش داده شد. همچنین از آن‌ها خواسته شد که شرح دهند که آیا از طریق بازی کردن چیزی آموختند؟ بازی کردن به هر نحو دیگری برای آن‌ها مفید بوده یا نه. مصاحبه‌کننده از بچه‌ها، نام، جنسیت، بازی‌های محبوبشان، اینکه آیا به‌تنهایی بازی می‌کنند یا نه، و میزان زمانی که برای بازی‌های دیجیتال صرف می‌کنند، پرسیدند و با دو سؤال باز _ چه چیزی از بازی‌های دیجیتال آموختید و چگونه از بازی‌ها سود برده‌اید_ پرسشنامه را به پایان بردند. در طول جمع‌آوری داده‌ها مصاحبه‌کننده‌ها به دانش‌آموزان درزمینه درک و پاسخگویی به سؤالات در صورت وجود هر نوع مشکلی یاری رساندند. جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل آن‌ها به زبان فنلاندی انجام شد اما بعداً ترجمه شد. بچه‌ها در نوشته‌های خود به این موضوع اشاره کرده بودند که چند لغت جدید انگلیسی یاد گرفته و یا به اهمیت یادگیری زبان انگلیسی پی برده بودند. نتایج نشان می‌داد که مهارت‌های اجتماعی، تمرکز، حل مسئله و تصمیم‌گیری، خلاقیت، در کنار مهارت‌های مربوط به قرن بیست و یکم، قابلیت‌های ورزشی و بدن‌سازی نیز افزایش پیدا کرده بود. دانش‌آموزانی که با نینتندو بازی‌های ورزشی و رقص انجام می‌دادند، اشاره کردند که با انجام بازی‌های دیجیتال احساس کردند که حرکات ورزشی بیشتری را می‌توانند انجام دهند. و حتی برخی بازی‌های مسابقه‌ای باعث بالا رفتن واکنش‌ها و پیش‌بینی آن‌ها شده است. حوزه‌هایی که کودکان بازی‌های دیجیتال را مفید دانسته بودند عبارت بودند از مدرسه (ریاضیات، زبان انگلیسی، هنر و تربیت‌بدنی)، ورزش( تاکتیک‌ها و مهارت‌ها و قوانین ورزشی) و دوستی (بازی‌ها می‌توانند بحثی مشترک باشند برای صحبت).
تحقیقات قبلی انجام‌شده در حوزه یادگیری بازی‌های دیجیتالی به‌طورمعمول بر روی بزرگ‌سالان موردبررسی قرار می‌گرفت. در این پژوهش سعی بر آن بوده که نتایج و تجارب کودکان در یادگیری از بازی‌های رایانه‌ای موردمطالعه قرار گیرد. و اینکه این تجربه‌های یادگیری چه ارتباطی با مهارت‌های لازم در قرن بیست و یکم دارند و در چه زمینه‌‌هایی کودکان از بازی‌های دیجیتال سود می‌برند؟ داده‌هایی که در این پژوهش مورداستفاده قرار گرفته است حاصل از بررسی و تحلیل کیفی محتوای نوشته‌های کودکان بود. نتایج نشان می‌دهد که تجربیات کودکان در حوزه یادگیری به مهارت‌ها و موضوعات اصلی و اساسی قرن بیست و یکم مربوط می‌شد و البته گزارش‌هایی مبنی بر پیشرفت توانایی‌های فیزیکی و ورزشی کودکان نیز وجود داشت و معتقد بودند که مهارت‌هایی که کسب کرده‌اند درزمینه مدرسه، ورزش و دوستی برایشان مفید بوده است. این نتایج می‌تواند به درک ما از بازی‌های دیجیتال و کودکان از طریق فراهم آوردن دیدگاه کودکان در خصوص یادگیری و بازی‌های دیجیتالی کمک شایانی کند.
منبع: Kahila, J., Valtonen, T., Tedre, M., Mäkitalo, K., & Saarikoski, O. (2019). Children’s Experiences on Learning the 21st-Century Skills With Digital Games. Games and Culture, 1555412019845592.
بررسی و نگارش: هیلا هومند، دانشجوی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی
