گفتگوی اختصاصی ماهنامه دریچه با دکتر هادی خرازی، پژوهشگر حوزه بازی‌های دیجیتال و سلامت
۱- آیا واقعاً بازی‌های دیجیتال بر سلامتی اثرگذار هستند؟ اگر موثر هستند، در حال حاضر برای چه نوع بیمارانی مورد استفاده قرار می‌گیرند؟
بله بازی‌های سلامتی (بازی‌های دیجیتال درمانی) قادرند بر رفتار سلامتی بیماران و نتیجه آن اثرگذار باشند. قوی‌ترین شواهد این موضوع در بازی‌های تمرینی مانند Exergames می‌باشد که در آن از کاربر/ بیمار خواسته می‌شود یک فعالیت جسمانی را متناسب با اهداف بازی انجام دهد. سایر انواع بازی‌ها در تغییر رفتار بیماران مانند افزایش پایداری دارو، کاهش اضطراب‌های خاص مانند اضطراب قبل از عمل در کودکان و آگاه‌سازی بیمار از انتخاب‌های خود مانند ارائه اطلاعات به بیماران دیابتی در مورد گزینه‌های مختلف درمان برای عوارض دیابت، خود را موثر نشان داده‌اند. برای آشنایی بیشتر مقاله‌ای که به تازگی یافته‌هایی را در این زمینه به روشی بسیار سیستماتیک خلاصه کرده است، معرفی می‌کنم:
“Serious games for improving knowledge and self-management in young people with chronic conditions: a systematic review and meta-analysis” (http://jamia.oxfordjournals.org/content/23/1/230)
علاوه بر این توصیه می‌کنم از طریق این آدرس، فهرستی از آثار علمی مجله «بازی‌ها برای سلامتی[۱]» را مطالعه فرمائید. http://www.liebertpub.com/overview/games-for-health-journal/588/
۲- در حال حاضر بزرگترین دغدغه جهانی در اثرات منفی استفاده از بازی‌های دیجیتال در فرایند درمانی چیست؟
تعدادی آثار علمی در این زمینه به انتشار رسیده اند اما اغلب در نشان دادن نتایج معنی‌دار ناتوان بوده‌اند و یا فاقد اندازه‌های نمونه کافی در چارچوب (نمونه) بوده‌اند. با این حال، مواردی هستند که رفتارهای خشونت‌آمیز تحریک شده توسط بازی‌های دیجیتال را گزارش کرده‌اند اما روابط مستقیم علی و معلولی در این خصوص همچنان سوال‌برانگیز است. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید به مجلات ارتباطاتی_رفتاری مراجعه نمائید.
۳- آیا انتظار می‌رود که روزی بازی‌های دیجیتال در برخی زمینه‌ها با درمان سنتی جایگزین شوند؟
بازی‌های دیجیتال میتوانند به عنوان معیارهای حمایت‌کننده و پشتیبان در مداخلات سنتی به کار گرفته‌شوند؛ مانند تحریک و توانمندسازی یک بیمار برای اقتباس رفتاری خاص، اما در حال حاضر بازی‌های دیجیتال نمی‌توانند به عنوان درمان اصلی در شرایط پزشکی جدی استفاده شوند. گفتنی است که در سلامت رفتاری، ثابت شده است که استفاده از بازی‌های دیجیتال بر نتایج سلامتی تاثیراتی داشته است اما این موضوع همواره بحث‌برانگیز بوده است. برای مثال، در مورد بیش‌فعالی[۲] برخی دانشمندان بر این باورند که بازی‌های دیجیتال این اختلال را کاهش می‌دهند (http://www.additudemag.com/adhd/article/798.html) در حالیکه برخی دیگر معتقدند بازی‌های دیجیتال علایم و نشانه‌های این اختلال را تشدید می‌کنند (http://www.webmd.com/add-adhd/childhood-adhd/features/adhd-and-video-games-is-there-a-link).
۴- از نتایج پژوهش‌های خود در خصوص تاثیرات بازی‌های دیجیتال در درمان بیماران دیابتی توضیح دهید:
پیشنهاد می‌کنم در مورد استفاده از بازی‌های دیجیتال در درمان دیابت مقاله دکتر دِبرا لیبرمن را به آدرس زیر مطالعه نمائید. همچنین در این زمینه، من در نگارش بخشی از کتاب «انفورماتیک سلامت: رویکردی بیمارمحور[۳]» همکاری داشتهام که مطالعه آن می‌تواند مفید فایده واقع شود.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3440150/
[۱] Games for Health Journal
[۲] ADHD
[۳] Hayes BM, Aspray W, editors. Health Informatics: A Patient-Centered Approach. Cambridge (MA): MIT Press; 2010.
