گفتگو با دکتر هادی خرازی در حوزه بازی‌های دیجیتال و سلامت

گفتگوی اختصاصی ماهنامه دریچه با دکتر هادی خرازی، پژوهشگر حوزه بازی‌های دیجیتال و سلامت

۱- آیا واقعاً بازی­‌های دیجیتال بر سلامتی اثرگذار هستند؟ اگر موثر هستند، در حال حاضر برای چه نوع بیمارانی مورد استفاده قرار می­‌گیرند؟

بله بازی‌­های سلامتی (بازی­‌های دیجیتال درمانی) قادرند بر رفتار سلامتی بیماران و نتیجه آن اثرگذار باشند. قوی­‌ترین شواهد این موضوع در بازی­‌های تمرینی مانند Exergames می­‌باشد که در آن از کاربر/ بیمار خواسته می­‌شود یک فعالیت جسمانی را متناسب با اهداف بازی انجام دهد. سایر انواع بازی­‌ها در تغییر رفتار بیماران مانند افزایش پایداری دارو، کاهش اضطراب­‌های خاص مانند اضطراب قبل از عمل در کودکان و آگاه­‌سازی بیمار از انتخاب­‌های خود مانند ارائه اطلاعات به بیماران دیابتی در مورد گزینه­‌های مختلف درمان برای عوارض دیابت، خود را موثر نشان داده‌­اند. برای آشنایی بیشتر مقاله­‌ای که به تازگی یافته­‌هایی را در این زمینه به روشی بسیار سیستماتیک خلاصه کرده است، معرفی می‌کنم:

“Serious games for improving knowledge and self-management in young people with chronic conditions: a systematic review and meta-analysis”  (http://jamia.oxfordjournals.org/content/23/1/230)

علاوه بر این توصیه می‌کنم از طریق این آدرس، فهرستی از آثار علمی مجله «بازی­‌ها برای سلامتی[۱]» را مطالعه فرمائید. http://www.liebertpub.com/overview/games-for-health-journal/588/ 

۲- در حال حاضر بزرگترین دغدغه جهانی در اثرات منفی استفاده از بازی­‌های دیجیتال در فرایند درمانی چیست؟

تعدادی آثار علمی در این زمینه به انتشار رسیده اند اما اغلب در نشان دادن نتایج معنی‌­دار ناتوان بوده­‌اند و یا فاقد اندازه­‌های نمونه کافی در چارچوب (نمونه) بوده­‌اند. با این حال، مواردی هستند که رفتارهای خشونت­‌آمیز تحریک شده توسط بازی‌­های دیجیتال را گزارش کرده­‌اند اما روابط مستقیم علی و معلولی در این خصوص همچنان سوال­‌برانگیز است. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید به مجلات ارتباطاتی_رفتاری مراجعه نمائید.

۳- آیا انتظار می‌رود که روزی بازی­‌های دیجیتال در برخی زمینه­‌ها با درمان سنتی جایگزین شوند؟

بازی­‌های دیجیتال می­توانند به عنوان معیارهای حمایت­‌کننده و پشتیبان در مداخلات سنتی به کار گرفته‌­شوند؛ مانند تحریک و توانمندسازی یک بیمار برای اقتباس رفتاری خاص، اما در حال حاضر بازی­‌های دیجیتال نمی­‌توانند به عنوان درمان اصلی در شرایط پزشکی جدی استفاده شوند. گفتنی است که در سلامت رفتاری، ثابت شده است که استفاده از بازی­‌های دیجیتال بر نتایج سلامتی تاثیراتی داشته است اما این موضوع همواره بحث­‌برانگیز بوده است. برای مثال، در مورد بیش­‌فعالی[۲] برخی دانشمندان بر این باورند که بازی­‌های دیجیتال این اختلال را کاهش می­‌دهند (http://www.additudemag.com/adhd/article/798.html) در حالی­که برخی دیگر معتقدند بازی­‌های دیجیتال علایم و نشانه­‌های این اختلال را تشدید می­‌کنند (http://www.webmd.com/add-adhd/childhood-adhd/features/adhd-and-video-games-is-there-a-link).

 ۴- از نتایج پژوهش­‌های خود در خصوص تاثیرات بازی‌­های دیجیتال در درمان بیماران دیابتی توضیح دهید:

پیشنهاد می­‌کنم در مورد استفاده از بازی­‌های دیجیتال در درمان دیابت مقاله دکتر دِبرا لیبرمن را به آدرس زیر مطالعه نمائید. همچنین در این زمینه، من در نگارش بخشی از کتاب «انفورماتیک سلامت: رویکردی بیمارمحور[۳]» همکاری داشته­ام که مطالعه آن می‌تواند مفید فایده واقع شود.

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3440150/

[۱] Games for Health Journal

[۲] ADHD

[۳] Hayes BM, Aspray W, editors. Health Informatics: A Patient-Centered Approach. Cambridge (MA): MIT Press; 2010.