متن حاضر ترجمه و خلاصه‌ای از گزارش Turkey Game Market 2019 Report است که توسط مؤسسه Gaming in Turkey تهیه و منتشر شده است. این گزارش نمایی کلی از وضعیت صنعت بازی‌های رایانه‌ای در سال ۲۰۱۹ را به دست می‌دهد و در نگارش آن از منابع اطلاعاتی مختلفی مانند پیمایش بین‌المللی مؤسسه نیلسن، انستیتو آمار ترکیه و پیمایش جهانی کاربری موبایل مؤسسه دیلویت استفاده شده است. با این وجود به‌نظر می‌رسد برخی از ملاحظات اساسی در گزارش نادیده گرفته شده است. به عنوان نمونه گزارش در مورد الگوی بازی و کاربری بازیکنان زیر ۱۸ سال تقریباً مسکوت است.
- ترکیه در یک نگاه
جمعیت ترکیه در سال ۲۰۱۹ از ۸۳ میلیون نفر تجاوز کرده است. ترکیه یکی از بیشترین جمعیت‌های شهرنشین در کشورهای منطقه را دارد؛ به‌نحوی‌که ۷۵.۲% از جمعیتش در شهرها زندگی می‌کنند؛ بیش از ۶۳ میلیون کاربر اینترنت (حدود ۷۵ درصد جمعیت کشور) و بالای ۵۳ میلیون کاربر شبکه‌های اجتماعی (حدود ۶۴.۵% جمعیت کشور) دارد. بااین‌حال سهم بازار رسانه‌های دیجیتال در صنعت تبلیغات ترکیه بیش از ۳۱% نیست و بازار اصلی همچنان متعلق به تلویزیون (بیش از ۴۸%) است.
۹۰% مردم ترکیه به گوشی‌های هوشمند، ۸۶% به انواع رایانه (لپ‌تاپ یا رایانه خانگی)، ۲۲% به ساعت‌های هوشمند و ۱۷% به کنسول‌های بازی دسترسی دارند.
تماشای ویدئو، پیام دادن، خواندن اخبار و بازی کردن، چهار فعالیت اصلی کاربران گوشی موبایل در ترکیه را تشکیل می‌دهد. در این میان ۴۹% از کسانی که با گوشی خود بازی می‌کنند اظهار کرده‌اند که حداقل یک‌بار در روز بازی می‌کنند. جزئیات کاربری موبایل در ترکیه در نمودار زیر آمده است:
۲. بازار بازی در ترکیه
در سال ۲۰۱۹ ترکیه بیش از ۳۲ میلیون بازیکن داشته است؛ یعنی بیش از ۲ میلیون نفر بیشتر از تعداد آن‌ها در سال گذشته. این تعداد بازیکن بازاری با بیش از ۸۳۰ میلیون دلار درآمد ایجاد کرده‌اند که به نسبت سال گذشته با کاهش حدود ۲۳ میلیون دلاری همراه بوده است. در سال ۲۰۱۸ بازار بازی در ترکیه ۸۵۳ میلیون دلار درآمد داشته است که ۴۰۰ میلیون دلار از این درآمد برای پلتفرم موبایل و ۴۵۳ میلیون برای پلتفرم‌های رایانه و کنسول بوده است.
۳۵ درصد بازیکنان ترکیه در بازه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال قرار دارند. ۵۷.۲ درصد کل بازیکنان ترکیه مرد و ۴۲.۸ درصد آن‌ها زن هستند.
۴۴% بازیکنان ترکیه در دهک‌های درآمدی پایین قرار دارند؛ ۲۵.۱% آن‌ها دارای درآمدهای متوسط و ۳۰.۹% درآمدهای بالایی دارند.
۳. پلتفرم موبایل در ترکیه
بر اساس یک پیمایش در کشورهای منتخب در سال ۲۰۱۹، ترکیه هم ازنظر بازی کردن با پلتفرم گوشی (حداقل یک‌بار در روز) و هم ازنظر ترجیح دادن پلتفرم موبایل به سایر پلتفرم‌ها برای بازی کردن، رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
۶۷% از بازیکنان پلتفرم موبایل در ترکیه در ساعات آغازین شب، ۳۸% آن‌ها قبل از خواب و ۲۸% آن‌ها در زمان ترافیک مشغول بازی هستند. ۷۸% آن‌ها به‌صورت یک‌نفره بازی می‌کنند. ژانر محبوب بازیکنان موبایل در ترکیه، پازل است، به‌نحوی‌که ۴۰% آن‌ها این ژانر را ترجیح می‌دهند.
در سال ۲۰۱۹ برترین بازی‌های فریمیوم روی پلتفرم موبایل در ترکیه به ترتیب PUBG، Call Of Duty Mobile-Activision و Subway Surfers-Kiloo بوده است.
ده بازی پریمیوم پرطرفدار در میان بازیکنان ترکیه نیز به شرح جدول زیر است:
دراین‌بین بازی PUBG بیشترین درآمد را در میان بازی‌های موجود در بازار ترکیه به خود اختصاص داده است. این بازی در سال ۲۰۱۹ بیش از ۲۰ میلیون دلار درآمد داشته است.
بازار بازی در ترکیه به مدد این آمار و ارقام به هجدهمین بازار بازی در جهان، چه در پلتفرم موبایل و چه در کل، تبدیل شده است. همین امر باعث شده است که کمپانی‌ها و برندهای بزرگی مانند ال‌جی روی رویدادهای این صنعت در ترکیه سرمایه‌گذاری کنند.
در میان بازی‌های ساخت ترکیه، بازی زولا هم در نسخه موبایل و هم در نسخه رایانه‌ای پرطرفدارترین بازی کشور بوده است.
بر اساس تحقیقات مؤسسه نیلسن در ترکیه بازیکنان پلتفرم موبایل به‌طور متوسط ۴ بازی روی دستگاه خود دارند. در مورد بازیکنانی که از تبلت برای بازی استفاده می‌کنند این عدد برابر با ۸ است.
۴۴% بازیکنان پلتفرم موبایل بر اساس توصیه دوستان و ۳۶% بر اساس اطلاعات رتبه‌بندی بازی‌ها در اپ‌استورها بازی را انتخاب می‌کنند.
۴. ساختار صنعت بازی در ترکیه
در سال ۲۰۱۹ تعداد کافه اینترنت‌ها و تعداد تیم‌های ورزش‌های الکترونیک در ترکیه رو به افزایش بوده است. فدراسیون ورزش‌های الکترونیکی ترکیه (TESFED) متولی حمایت، نظارت و برنامه‌ریزی برای گسترش این صنعت است.
فدرسیوان ورزش‌های الکترونیک ترکیه در سال ۲۰۱۹ چند رویداد را سازمان‌دهی و برگزار کرده است:
- TESFED Turkey Cup: جام‌بازی‌های دیجیتال ترکیه که در ۲۱ و ۲۲ دسامبر ۲۰۱۹ برگزار شد و اولین تورنمنت از نوع خود در ترکیه بوده است.
- TESFED Esports Magazine: مجله‌های بازی‌های الکترونیکی ترکیه هر دو ماه یک‌بار منتشر می‌شود.
- International Ankara Brand Meetings: از ۲۸ نوامبر ۲۰۲۰ و با همکاری اتاق بازرگانی ترکیه به مدت سه روز برگزار شد.
- Turkuvaz Group Esports Summit: 11 اکتبر ۲۰۱۹ اجلاس بازی‌های دیجیتال با همکاری وزارت ورزش و جوانان ترکیه و در قالب مجموعه‌ای از پنل‌های تخصصی برگزار شد.
- کارگاههای ورزش‌های الکترونیک
این فدراسیون پیشنهاد می‌کند که بازی‌ها برای بازیکنان این کشور بومی‌سازی شوند. چراکه در سال ۲۰۱۹ ترکیه در میان کشورهای غیر انگلیسی‌زبان با چند رتبه پسرفت، رتبه ۷۹ را در مهارت استفاده از زبان انگلیسی کسب کرده است (رتبه یک در سال‌های اخیر در اختیار هلند بوده است).
در سال ۲۰۱۹ همانند سال گذشته دو تشکل عمده، همکاران اصلی فدراسیون در اجرا برنامه‌ها و برگزاری رویدادها بوده‌اند: انجمن توسعه‌دهندگان بازی ترکیه[۱] (TOGED) و انجمن طراحان، تولیدکنندگان و ناشران بازی ترکیه[۲] (OYUNDER). همچنین چندین دوره دانشگاهی در ۱۳ دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی در این سال در زمینه طراحی و تولید بازی ایجاد شده‌اند. از این میان می‌توان به کارشناسی طراحی بازی در دانشگاه باغچه‌شهر[۳] و دوره کارشناسی ارشد فن‌آوری‌های بازی در دانشگاه صنعتی خاورمیانه[۴] اشاره کرد. دانشگاه‌ها مختلف برای محصلان این رشته‌های پیشنهادهای مالی و بورس‌های مختلفی نیز در نظر می‌گیرند.
بخش مهمی از اکوسیستم بازی در ترکیه را کافه اینترنت‌ها تشکیل می‌دهند. در سال ۲۰۱۸ بیش از ۲۰ هزار کافه اینترنت یا سایبرکافه در این کشور فعال بوده که ۷.۵ میلیون بازیکن به‌طور ماهانه به آن‌ها مراجعه کرده‌اند. این رقم در سال ۲۰۱۹ به حدود ۱۶ هزار و ۵۰۰ کافه کاهش پیدا کرده است؛ اما تعداد مراجعین با یک میلیون افزایش به حدود ۸.۵ میلیون بازیکن منحصربه‌فرد در ماه افزایش یافته است. بیشترین حجم مراجعه به کافه اینترنت‌ها حدفاصل ساعت ۱۵ تا ۲۲ در طول هفته و ۱۲:۳۰ تا ۲۴ در تعطیلات و آخر هفته است.
در سال ۲۰۱۹ بیش از ۹۰ تیم در بازی‌های مختلف وجود داشته‌اند. همچنین تا اوایل ژانویه ۲۰۲۰ بیش از ۱۵۰۰ بازیکن رسمی ورزش‌های الکترونیک[۵] در ترکیه ثبت شده‌اند. از این تعداد ۱۳۱ بازیکن زن و ۱۳۸۴ نفر مرد بوده‌اند.
تمام این موارد باعث شده است که ترکیه به بازار اول خاورمیانه در زمینه بازی‌های دیجیتال تبدیل شود. خاورمیانه با جمعیتی بیش از یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون نفر و ۶۵۰ میلیون کاربر اینترنت، حدود ۳۶۰ میلیون بازیکن دارد. صنعت بازی در خاورمیانه در سال ۲۰۱۹ رشدی ۱۱ درصدی را تجربه کرده است. در میان کشورهای این منطقه ترکیه با حدود ۸۳۰ میلیون دلار، درآمدزاترین صنعت بازی‌های دیجیتال را داشته است. بعدازآن عربستان با حدود ۷۶۰ میلیون و ایران با حدود ۴۶۰ میلیون دلار درآمد در جایگاه‌های دوم و سوم ایستاده‌اند.
[۱] Game Developers Association of Turkey
[۲] Game Designers, Developers Producers & Publishers Association
[۳] Bahçeşehir University (BAU)
[۴] Orta Doğu Teknik University (Middle East Technical University)
[۵] Licensed Esports Players
